Beleggen in PostNL vereist stalen zenuwen. De koersreactie op de vierde kwartaalcijfers, veruit het belangrijkste seizoen voor de post- en pakketbezorger, was in de laatste jaren heftig.

De vierde-kwartaalcijfers zetten de koers 7 procent hoger in 2012, circa 20 procent lager in 2013 en ruim 11 procent hoger in 2014.

Eventuele nervositeit over het zojuist afgesloten vierde kwartaal van vorig jaar was onterecht. PostNL presteerde geheel in lijn met verwachtingen.

Het concern boekte over heel 2015 een operationele cashwinst van 303 miljoen euro, iets boven het midden van de gecommuniceerde brandbreedte van tussen 280 en 320 miljoen euro. Alle divisies –Post, Pakketten en Internationaal – voldeden aan de verwachtingen.

De koers van het aandeel stijgt rond het middaguur met een bescheiden 3 procent tot 3,60 euro. 

Of de beweeglijkheid van het aandeel beperkt zal blijven is de vraag. De uitkomst van drie probleemdossiers zullen het koersverloop in 2016 bepalen.

1. Groei bij pakketten levert steeds minder op

In het vierde kwartaal van 2015 bezorgde PostNL bijna 14 procent meer pakketten dan in dezelfde periode vorig jaar. Het bedrijf geeft trots aan dat het enkele dagen in december, waarschijnlijk rondom Sinterklaas, meer dan één miljoen pakketten bezorgde.

Beleggers houden van groei. Maar uiteindelijk is voor het aandelenrendement bepalend in hoeverre deze groei terug te zien is in het bedrag dat onderaan de streep overblijft. En hier knelt de schoen bij de pakkettendivisie.

Het aantal pakketten dat bezorgd werd steeg met 14 procent, maar de omzet dikte slechts met 7 procent aan tot 262 miljoen euro (aantal pakketten maal bezorgtarief).

PostNL geeft aan dat een “verandering in klant/prijsmix” de oorzaak is van die kloof. In normaal Nederlands: er staat druk op de tarieven door felle concurrentie en goedkopere alternatieven.

De combinatie van forse groei en aantrekkelijke marges – 11 procent in 2015 voor PostNL – lokt concurrentie uit. Halverwege december vorig jaar kondigde concurrent DHL aan de investeringen op te voeren om het marktaandeel van 25 procent verder op te krikken. PostNL heeft nu een marktaandeel van circa 70 procent.

Vorige week kondigden oud-pakketbezorgers aan een eigen bezorgservice te starten met aantrekkelijke tarieven door een lagere overhead.

De komende jaren zal de pakkettendienst ongetwijfeld blijven groeien, maar het lijkt onvermijdelijk dat door felle concurrentie de marge zal dalen waardoor de vraag is of winsten kunnen toenemen.

Ook zullen hogere vergoedingen voor zelfstandige bezorgers een hap uit de winst nemen in de komende jaren.

2. Dividend komt nu echt dichterbij

Topvrouw Herna Verhagen gaf in een persbijeenkomst aan dat zij de ambitie heeft “zo snel mogelijk de uitbetaling van dividend te hervatten”.

Waar andere Europese postbedrijven een groot deel van de winst uitkeren aan aandeelhouders, ontvangen PostNL-beleggers al sinds de zomer van 2011 geen dividend.

PostNL mag pas dividend uitkeren als het eigen vermogen positief is. In het vierde kwartaal boekte PostNL progressie door het gat in de balans deels te dichten. Het eigen vermogen steeg van minus 440 miljoen euro tot minus 223 miljoen euro eind vorig jaar.

De verbetering was het gevolg van een stijging van de waarde van het belang in TNT Express door de steeds dichterbij komende overname van FedEX (plus 68 miljoen euro) en verschillende aanpassingen in aannames voor het rendement en de discontovoet van het pensioenfonds (68 miljoen euro).

Gegeven de cashwinstverwachting van 220 tot 260 miljoen euro voor 2016 moet een dividenduitkering van het bedrijf in 2017 tot de mogelijkheden behoren, zo stelde ceo Verhagen vast tijdens een toelichting op de cijfers.

Hiervoor is wel van belang dat de rente niet verder daalt (een lagere rente betekent meer verplichtingen en een groter gat in het pensioenfonds). Gegeven het omvangrijke obligatie-opkoopprogramma uit Frankfurt is de vraag of rentes stabiel zullen blijven. Ook moet de overname van TNT Express slagen. 

De 14 analisten die het aandeel volgen houden gemiddeld rekening met een uitkering van 21 cent per aandeel over boekjaar 2017. Dat komt neer op een dividendrendement van circa 6 procent hetgeen vergelijkbaar is met dat van de Belgische en Oostenrijkse branchegenoot BPost en Oesterreichische Post.

Overigens zijn 3 van de 14 analisten van mening dat PostNL nog niet in staat zal zijn om dividend uit te keren in 2017.

3. Maatregelen toezichthouder vreten winst aan

PostNL voorspelt een matig 2016. Verhagen gaat uit van een operationele cashwinst van tussen de 220 en 260 miljoen euro voor dit jaar (303 miljoen euro vorig jaar).

Een groot deel van de pijn is het gevolg van eens strenge toezichthouder. PostNL verwacht dat dat Autoriteit Consument en Markt (ACM) maatregelen oplegt die de concurrentiepositie van het concern zullen aantasten.

Financieel directeur Jan Bos geeft aan dat de financiële impact van de maatregelen kan oplopen tot 50 miljoen euro per jaar. “De eerste effecten hiervan zijn zichtbaar in 2016”, aldus Bos.  

Ondertussen blijft de divisie Post, nog altijd goed voor circa twee-derde van de winst, kampen met stevige dalingen van het briefverkeer in Nederland (volumedaling 11,2 procent in 2015).

De komende jaren zal PostNL de tarieven moeten blijven verhogen om de volumedalingen op te vangen. Kostenbesparingen en manieren om efficiënter te werken zulllen ook de komende jaren hoog op de agenda van ceo Verhagen staan.
 

Cijfers in lijn met de verwachting

• PostNL behaalde het afgelopen jaar een operationele cashwinst van 303 miljoen euro. De consensus lag op 295 miljoen euro. PostNL had zelf een doelstelling van tussen de 280 en 320 miljoen euro.

• De omzet van het concern bleef vorig jaar nagenoeg stabiel op 3,5 miljard euro. De krimp bij de postdivisie van minus 4,1 procent werd opgevangen door groei bij de pakketten (7,3 procent) en Internationaal (6,7 procent).

• De pakkettendivisie van PostNL groeit hard. Beleggers vrezen echter dat door felle concurrentie en hogere kosten voor bezorgers de marges flink onder druk komen te staan.

• De operationele cashwinst zal in 2016 fors dalen. Het concern gaat uit van een bedrag van tussen de 220 en 260 miljoen euro. Mogelijke eisen van de toezichthouder kunnen de concurrentiepositie van PostNL aantasten.